D’en primièr, Julien, un dels gardians del refugi d’En beys en Arièja venguèt en classa nos explicar lo seu mestièr e lo fonccionar d’un refugi en 2014. Nos sensibilisèt a las energias renovelablas utilisadas pels refugis per fins de respectar l’environa ont se tròban. Aprestèrem la randonada en espepissant la mapa 1/25000 e en fintar los noms dels luòcs: èran totes en occitan! Lo dijòus 24 d’abrial anèrem pel primièr còp en montanha: al còl dels « Marrous » en dessús de Fois a quasi 1000m d’altitud. Aquí los acompanhators Jérôme de l’Observatòri de la montanha, Stéphane e lo seu gos Tondo nos esperavan a costat d’una anciana colonia pels asmatics. Nos desseparèrem en dos grops per descubrir la forèst, conéisser melhor l’accion dels òmes dins lo paisatge an aquel endrech. 150 ans fa, los òmes d’aquí èran carbonièrs. Vegèrem de traucs cavats pels òmes per fargar lo carbon per lo poder menar a la farga (forge) dins la valada (vallée). Los ariegeses d’aquí modifiquèron lo paisatge en cremar la fusta mas tanben en tornar plantar d’arbres en regas sarradas e plan alinhadas. Al luènh vesiam lo castèl de Fois que jamai foguèt pas près e que se trobava just dins çò que se sona una clusa (cluse): una valada perpendiculara a la montanha, cavada per un riu o per un glacièr.
Per çò qu’es de la forèst , es gerida per un organisma, l’ONF e i podèm trobar de simbòls diferents suls arbres per delimitar de parcelas pel boscassièr e pel forestièr. Pels esportius (VTT, caval, randonada) d’autres simbòls existisson per indicar lo camin. Aprenguèrem plen de causas coma: culhir l’ortega (l’ortie) sens se far fissar, reconeisser lo liquèn , lo sistre (schiste), qualques arbres fuelhuts (lo bèç – bouleau- lo fau -hêtre-…) , lo grifol (houx) que sas fuelhas mai nautas fissan pas, observèrem de traças d’animals, … comprenguèrem un pauc melhor cossí un mitan s’equilibra tot sol amb los animals e los vegetals que lo pòblan.
Foguèt un plan bona jornada e las nívols nos daissèron profitar de plan. Mercés a totes acompanhators e parents.
[nggallery id=47]